Ruimte maken voor de sport. Opvallend vaak klonken die woorden tijdens het Politiek Sportcafé 2022, op 16 februari. Soms ging het over financiële ruimte, meestal over letterlijk meer ruimte. Het Utrechtse college van D66, GroenLinks en ChristenUnie staat immers een verdichting voor, met nieuwe woningen voor 100.000 inwoners binnen de stadsgrenzen. ‘De sport wordt zo de stad uitgeduwd,’ voorziet Lau Bosse van oppositiepartij PvdA al.

Volgens Has Bakker (D66) en Floor de Koning (GroenLinks) passen de sportvoorzieningen wel binnen die plannen en in de stad, op tien fietsminuten van huis. Ze gaan daarbij uit van de normen van het Mulier Instituut, waarin de accommodatieruimte voor sport is gekoppeld aan het aantal inwoners. Ook als daarbij rekening wordt gehouden met het gegeven dat de sportbehoefte onder Utrechters groter is dan het landelijk gemiddelde. Bakker sprak van slim grondgebruik en meer urban sports in het openbaar groen: ‘Geen aangeharkte, maar prikkelende stad.’

Drie stellingen legde presentator Anko van Hoepen – namens organisator SportUtrecht van het Politiek Sportcafé – aan de politiek voor. En natuurlijk ging één van die stellingen over de verdichting van de stad, die ook de sport raakt. Zeker omdat er nu al een tekort is aan hallen en velden en de clubs klagen over wachtlijsten. Van Hoepen vroeg daarom naar het nu investeringen in sportaccommodaties.

Kolfje naar de hand van Bosse. Toch al een uitgesproken tegenstander van de verdichting (‘met de gevolgen voor de sport als één van de tegenargumenten’) wil hij niet wachten op berekeningen van het Mulier Instituut. ‘Zet de verenigingen centraal, ga uit van de wachtlijsten. We moeten nu ruimte maken. Na vier jaar incidentenpolitiek van dit college moet we aan de slag. Bouwen met die zooi.’

Has Bakker (D66) weersprak dat er de afgelopen periode niets tot stand is gekomen. ‘Er staan nu vijf hallen in de planning, ook één tussen de nieuwbouw langs het Merwedekanaal. ’Toch sprak ook hij van ‘doorpakken’ en ziet kansen in de stad liggen voor nieuwe accommodaties. ’Er zijn veel initiatieven bij clubs, ondersteun dat. Het moet sneller, beter.’ Ook De Koning (GL) sprak van ‘een tandje erbij’.

Bij dit debat kiest de Partij voor de Dieren een geheel andere insteek. Een fundamentele, zoals Anjo Travaille zei. Hij ziet het liefst dat alle druk van meer huizen, inwoners en economie van de stad wordt afgehaald. Bakker wreef hem in dat in het verkiezingsprogramma van de PvdD staat dat de kunstgrasvelden moeten verdwijnen. ‘Dan heeft de sport nóg meer ruimte nodig. Vertel het eerlijke verhaal.’ Travaille nuanceerde: ‘We willen líever geen kunstgras. Het eerlijke verhaal is dat de oplossing ‘m niet zit in een zwembad hier of een sportveld daar. Het zit in de fundamentele keuze voor groen en natuur.’

En zo betwisten de partijen elkaar, aan de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart. Anders dus dan eerdere edities van het Politiek Sportcafé, waarbij het meer ‘de’ sport was die het debat aanging met de politiek. Dat waren dan ook edities in volle zalen en dat was nog niet mogelijk (corona…). Nu zaten in de hal van het Stadhuis tien woordvoerders van evenveel politieke partijen terwijl ‘de’ sport toekeek via Zoom of livestream. Die livestream haperde overigens geregeld en het debat moest ook kort worden geschorst, toen bleek dat een online-volger kans had gezien in te breken met idiote tekeningen op het beeld en ergerlijke muziekjes.

Hoezeer de gehele politiek ook een warm kloppend hart voor de sport heeft (veel gehoord: ‘sport verbindt’), de meningen lopen ook uiteen bij een thema als sport als middel. Ligt niet de sleutel voor meer eensgezindheid én tegelijk succes van sport als we sport meer als middel gaan zien? Immers, door als domeinen zoals volksgezondheid, onderwijs, economie, zorg, welzijn meer samenwerking te zoeken met sport, kan sport van nog grotere en bredere betekenis zijn voor de stad en zijn inwoners. En de sport voor sporters, die daaraan vooral plezier beleven, spint daar ook garen bij.

De stelling kreeg bijval van (met name) GroenLinks en Student&Starter. Ruben Snijder van die laatste partij noemde sport ‘superbelangrijk’ voor een gezond leven én vanwege het sociale belang. De sleutel tot succes ligt wat hem betreft bij de gemeente door structureel meer geld in sport te investeren. ‘Het wordt tijd dat Utrecht weer die fijne sportstad van weleer wordt.’ Voor Floor de Koning (GL) moet sport standaard onderdeel worden bij oplossingen voor maatschappelijke vragen.

Daarmee is Bert van Steeg (CDA) het niet eens. De sport, en daarmee de sportclubs, inzetten als middel ziet hij weinig. Wel benadrukte hij het maatschappelijke belang van de sportclubs en hield een pleidooi voor steun om dat belang op te pakken. ‘Maar niet om als gemeente te zeggen; hier is het maatschappelijk probleem, los het maar op.’

Ook Lau Bosse zei: ‘Ga uit van de verenigingen en vraag wat ze willen. Gooi er geen welzijnssausje overheen.’

Op dat moment zat het debat al diep in de tweede helft, toen het voor gespreksleider Van Hoepen verdraaid lastig werd de politici bij het onderwerp te houden. Dat ging op dat moment over het maatschappelijk belang van sport. Clubs moeten, zo luidde de stelling, structureel worden gesteund om de maatschappelijke rol te kunnen uitoefenen. Gevraagd naar zijn mening, sloeg Martijn van Dalen (VVD) echter voluit op de trom van Utrecht als topsportstad. ‘Daar gaan we aan werken als VVD.’ Hij wil meer topevenementen naar de stad halen, noemde de WK Hockey en de Formule-E.

Even later ging Van Dalen alsnog op het maatschappelijk belang in: ‘Steek extra geld in de sport, steun de clubs. Geef ze de ruimte, dan komt er rust.’

Rik van der Graaf (CU) zei: ‘We moeten waken de clubs niet teveel te belasten.’ Hij wees op het tekort aan vrijwilligers waarmee de clubs kampen en deed het voorstel om daarvoor een gemeentelijk coördinator aan te stellen. Niks nieuws, aldus Van Steeg. Het CDA deed eerder al dat voorstel, met steun van meer partijen, en kreeg nooit antwoord van (voormalige) wethouder Maarten van Ooijen (ook CU). Die steun, beloofde Van der Graaf, komt er nu wel van zijn partij.

Zo werd er tijdens het Politiek Sportcafé ook nog een klein plooitje gladgestreken.

© Pim van Esschoten